geboorte
doula
wat
Een doula biedt zwangere vrouwen en hun partner brede ondersteuning tijdens de zwangerschap, de bevalling en de periode erna op fysiek, energetisch, emotioneel en mentaal gebied. Ze maakt onderdeel uit van het geboorteteam. Niet ter vervanging van de partner, verloskundige, vroedvrouw, kraamzorg of ander medisch personeel, maar juist om het geboorteteam te versterken.
Zij stelt jouw welzijn en vertrouwen voorop, en 'bewaakt' mee de ruimte voor jou wensen en noden, ze werkt als 'space- holder'.
Ze gaat steeds in overleg om zeker te zijn dat je achter de beslissingen staat die worden voorgesteld, ze vormt een brug tussen jouw gevoel en andere zorgverleners, die soms jammer genoeg meer gebonden zijn aan 'het protocol'. Ze informeert je over je rechten, alternatieve mogelijkheden en keuzes. Zo ben je zeker dat je 'consent' - geïnformeerd en bewust - die keuzes kan maken. Een doula helpt je zo om in je kracht te gaan staan, vol vertrouwen.
Ze kan ook helpen met de verwerking van je geboorte ervaring, die al eens in een roes wordt beleefd, door het schrijven van je geboorteverhaal aangevuld met foto's of ondersteunende rituelen.
Thomas Allen
doula - effect
Het 'doula-effect' is ontdekt door twee kinderartsen, Dr. Marshall Klaus en Dr. John Kennell. Deze twee kinderartsen wilden een onderzoek doen naar hechting tussen de moeder en het kind in het postpartum-stadium. Zij vroegen studenten de vrouwen te observeren na hun bevalling en hun bevindingen te noteren. Tijdens het doornemen van de gevonden observaties viel één ding op. Bij één studente waren de observaties namelijk heel anders dan alle andere. De moeders die door deze studente waren geobserveerd hadden een betere hechting met hun kind. Bovendien was bij deze moeders de bevalling veel makkelijker gegaan, korter van duur, met minder complicaties en minder ingrepen. De kinderartsen waren hierdoor zo geïntrigeerd dat ze de studente bij zich riepen en haar vroegen naar een verklaring voor deze afwijkende resultaten. De studente moest toen wel bekennen dat ze zich niet aan de opdracht had gehouden. In plaats van pas na de bevalling te gaan observeren, was zij al tijdens de bevalling bij de vrouwen in de kamer gaan zitten. Ze wilde heel graag zien hoe een bevalling zou verlopen en had de vrouw alleen maar af en toe een bemoedigende blik toegeworpen, meer niet. De stille aanwezigheid van deze studente was al voldoende voor de vrouwen om meer vertrouwen te hebben in zichzelf. Het onderzoek naar hechting was hiermee niet meer bruikbaar, mààr de kinderartsen hadden wel een enorme ontdekking gedaan: “het doula-effect”.
cijfers
De resultaten naar het doula-effect op het verloop van de bevalling zijn, zo blijkt uit de vervolgonderzoeken van de bovengenoemde kinderartsen(1993):
-
50% minder keizersneden
-
25% kortere duur van de bevalling
-
60% minder verzoeken om een ruggenprik
-
40% minder gebruik van pitocin/oxytocine (‘inleiden’ of nageboorte)
-
30% minder verzoeken om pijnbestrijding
-
40% minder tangverlossingen
Een recent onderzoek uitgevoerd door Hodnett, E.D. et al. (2007) bevestigd deze resultaten.
(lees meer over wetenschappelijke studies omtrent oaa. doula- steun:
https://evidencebasedbirth.com/wp-content/uploads/2018/01/Doula-Handout.pdf en https://evidencebasedbirth.com/)
Een vroedvrouw of verloskundige heeft een heel andere rol dan de doula. Een doula komt wanneer de vrouw dat wenst en blijft zolang als dat nodig is. Een verloskundige of vroedvrouw komt en gaat, of blijft pas bij een bepaalde mate van ontsluiting. Een doula verricht ook geen medische handelingen, daarin zijn zij niet getraind. De zorg bestaat voornamelijk uit het geven van emotionele ondersteuning gecombineerd met bijvoorbeeld massagetechnieken, ademhalingsoefeningen, suggesties voor een betere houding en dergelijke. Een goede doula werkt daarnaast vooral vanuit haar intuïtie en voelt precies aan waar de vrouw behoefte aan heeft. Zij is vooral aanwezig als een niet-aflatende bron van vertrouwen en steun. Iets wat cruciaal is voor het vertrouwen van zowel de vrouw als haar partner. (https://degeboortenis.wordpress.com/2010/05/31/het-doula-effect/)
mijn doula - vuurtje
Zelf is het doula vuurtje in mij voor het eerst zachtjes beginnen branden op 11/12/13, bij de geboorte van mijn zoon Mio.
Ik was een van die vrouwen, 26 jaar jong, die dacht, 'we zullen wel zien' en 'ik laat het maar gebeuren'.
Zowat alles wat kon mislopen onder het mom van 'het protocol' is daarbij misgelopen, en het bleek achteraf een heel traumatische geboorte voor ons beiden, waar we heel lang van hebben moeten herstellen. Het besef dat het om een trauma ging, fysiek en mentaal, was er echter niet meteen, maar werd pas de jaren daarna langzaam aan duidelijk. Onder meer door verhalen van andere vrouwen te lezen, waaronder de blog van le coeur à marée basse, kwam bij mij het inzicht dat het allemaal ook anders had kunnen lopen, dat ik niet voldoende geïnformeerd werd en daardoor me in feite absoluut niet gedragen of begrepen had gevoeld.
Er werd mij verteld dat ik moe was, niet meer kon - na 18 uur arbeid alleen, zelfs grotendeels zonder partner - daarom pijnstilling en wee- opwekkers nodig had. Ik moest 2u wachten op een baxter die moest leeglopen, alvorens ik 'mocht' persen - een baxter waarvan ik de inhoud niet kende en die later een breedspectrum antibiotica bleek te zijn, onnodig in ons geval en die nog maanden (jaren?) last heeft veroorzaakt in het kleine lijfje van mijn kind. De bevalling 'moest' uiteindelijk snel gebeuren want mijn zoontje zou zich niet goed voelen (hoezo, waarom, daarnet was alles nog in orde, op basis van welke info?). De medische ingrepen volgden daarna elkaar veel te snel op, zelfs handelingen die in die tijdsgeest in feite niet meer toegestaan waren. We kwamen er gebroken en blauw uit, ik was bang en teneergeslagen, ik had me zo alleen gevoeld, maar hé, 'je zoontje is toch ok'.
Ik schreef en herschreef ons geboorteverhaal enkele keren, op zoek naar antwoorden voor alles wat ik voelde, maar er kwam geen helderheid over - ik was 'geleefd' geweest en had niet mijn eigen keuzes had kunnen maken waardoor ik de 'controle' volledig kwijt was geraakt.
Ik heb me zo eenzaam hierover gevoeld en de angsten stapelden zich op in de maanden na mijn bevalling, waarvan ik niet eens wist dat ze er ooit waren of bestonden. Mijn lijf zat op slot, gedurende lange tijd, en reageerde heel heftig op controleverlies of situaties die - ook maar een klein beetje - niet veilig aanvoelden. Ook bij mijn zoontje toonden de angsten zich in zijn kindertijd, zeker in het kader van medische ingrepen. Na een tijd was de vonk er: dit kan en moet anders kunnen. Ik wil zorgen dat een mama zich niet alleen voelt en vol vertrouwen door dit levensbelangrijke proces kan gaan. Gelukkig is er in die 10+ jaar al veel veranderd, meer bewustwording, maar er is ook nog veel nodig. Vrouwen mogen echt in hun kracht gaan staan, zelf hun keuzes maken en dat begint bij goede informatie, ook over de zogenaamde 'protocollen' of normale gang van zaken - geen enkele mama of kindje is namelijk gelijk.
Dat er nog veel bewustwording nodig is, heb ik nu bij mijn laatste bevalling in 2023 zelf deels opnieuw mogen ervaren. Het zou een geplande thuisbevalling worden, vanuit mijn angsten voor het ziekenhuis gezien mijn eerdere ervaring, maar onze dochter haar harttonen beslisten daar anders over. In het lokale ziekenhuis heb ik moeten vechten tegen de 'protocollen' en toen er sprake was van een keizersnede, ben ik zelfs rechtgestaan en even naar huis gegaan (ze zagen me echter niet graag gaan ;) om daarna vol vertrouwen terug te keren naar het ziekenhuis en toch natuurlijk en zonder ingrepen te bevallen van een kerngezonde, prachtige dochter.
nee, een schedelelektrode is niet noodzakelijk, met de monitor opvolgen is in dit geval voldoende
nee, ik wil geen keizersnede nu, ze is voorlopig ok, we volgen het goed op,
nee, nu alvast een 'slotje' steken ook niet, dat kan heus later indien nodig
nee, ik hoef geen antibiotica, ik ken de baten en de risico's
nee, ik wil niet dat u me 'even' onderzoekt,
nee, ik wil niet het grote licht aan,
ik wil nu in bad en niet pas straks,
ik wil niet die houding, ik verkies een andere houding,
ik wil pijnstilling,
blijf van me af aub ;)
kan u aub niet roepen bij het persen?
de nageboorte mag tijd krijgen, ik wil geen extra oxytocine,
nee, ze hoeft vandaag geen vitamines,
nee, laat ze hier, wegen kan later,
nee, ik ga zo meteen naar huis en niet pas morgen,
...
bedankt om naar mij te luisteren
Deze geboorte werkte daarom heel erg helend: ook in een medische omgeving kan - mag - je je veilig voelen, de verloskundige en vroedvrouw hebben uiteindelijk goed mijn noden gerespecteerd. Ook al heb ik ze zelf wel herhaaldelijk moeten behartigen, alles samen bleek het een liefdevolle en mooie uitnodiging om echt in mijn kracht te mogen gaan staan en samen te werken met een volledig geboorteteam.
Het is een grote misvatting dat een doula enkel natuurlijke thuisgeboortes doet: wel integendeel is de kracht en de nood van een doula pas echt aanwezig bij geboortes in een 'medische' omgeving. Net omdat daar vaak minder ruimte en vooral tijd is voor emotionele uitwisseling, regulatie, verbinding en afstemming met jouw keuzes, het proberen van andere houdingen, ademhaling of bepaalde zachte interventies, ook al zouden ze het zelf soms graag anders zien.
Een doula helpt jou in deze omgeving die misschien niet altijd veilig aan voelt, ook bij mogelijke complicaties, keizersnedes, of andere interventies en informeert je grondig over elke stap die genomen wordt en keuzes die je hebt. Ze stelt jullie emotionele welzijn voorop, en waakt samen jou over de 'ceremonie' van jullie geboorte, zodat overprikkeling, trauma of te grote belasting van het zenuwstelsel bij zowel je kleintje als jullie als ouders zoveel mogelijk vermeden kan worden.
